Kristian Brynestad: – Ikkje la skadar stanse deg

Løpebølgje kan fort bety skadebølgje. Jo fleire som spring, jo fleire dreg òg på seg løpeskade. For det er mange slike å velje mellom, og når sjølv Jakob Ingebrigtsen – med alt av kunnskap, fagfolk, remediar og tid til restitusjon tilgjengeleg – ikkje klarer å unngå skadane, så er det kanskje ikkje så rart at uerfarne mosjonistar midt i tidsklemma hamnar i ulukka.

Kristian Brynestad

Foto: privat

Alder: 38 år

Bustad: Ski

Yrke: Fysio- og manuellterapeut

Sivil status: Gift og to born

Persar: 1.33 på halvmaraton og 41 på 10 km

Mål: Under 1.30 på halvmaraton og 50 på 10 km

Aktuell med: Boka «Skadefri løping»

For det er gjerne eit mareritt for ein ivrig løpar å bli skadd. Det er den vonde draumen som ein berre vil vakne av. Kristian Brynestad har vori der sjølv, og i vår kom han ut med ei bok om både kva ein kan gjera for å unngå skadane, og kva som kan gjerast viss ein likevel råker på dei.

– Eg trur at ingen kan lova nokon eit skadefritt løparliv. Men vi veit kva vi kan gjera for å redusere risikoen, fortel Kristian Brynestad til Kondis. Mange av råda hans har Kondis-medlemmane kunna lesa i hans faste spalte, Skadehjørnet, i bladet.

I bakspegelen

Sjølv klarte han å dra på seg eit trøttheitsbrott i leggen for nokre år sia. Det kom sjølv om han ikkje trena veldig mykje, men sett i bakspegelen skjønte han likevel korfor det kunne skje. 

– Eg sprang for fort i forhold til mitt eige nivå og skulle helst sjå 4.59 som snittfart på klokka. I tillegg sov eg lite og åt lite – for lettare ville jo bety fortare, tenkte eg. Med mykje jobbing og flytting til nytt hus i tillegg vart det dårleg med tid til kvile. Eg gjorde rett og slett det motsette av det eg tilrår andre og måtte betale for det, fortel Kristian. 

Den andre skaden han har hatt, var ein småøm akilles. – Da roa eg ned på springinga, gjorde øvingar, og skaden gjekk over.

– Er det lettare å gi gode råd til andre enn seg sjølv? 

– Ein blir gjerne litt blind overfor seg sjølv – før ein i ettertid spolar tilbake og ser på kva ein har gjort og opplevd. Det kan vera ting som ein ikkje tenkjer over, som dårleg søvn, tap av ein av sine kjære eller rett og slett ein travel kvardag, forklarer Kristian og legg til: 

– For somme kan òg Strava vera eit tviegga sverd. På den eine sia inspirerer det til å vera i rørsle, noko eg absolutt er fan av, men for ein del kan det òg bli for mykje og bikke over. Ein gassar på for å få det tempoet ein ønsker å vise fram på Strava sjølv om ein er sliten og heller burde ha roa ned. Det å våge å ta fri eller å leggje inn ein heilt roleg tur når det trengst, er viktig med tanke på både forma og det å unngå skadar.

Å springe med skadar 

– Er det nokre løpeskadar det går å springe seg gjennom?

– Eg har ikkje veldig tru på springe seg gjennom skadar. Da vil eg heller tilrå å springe med dei, men med redusert mengde og intensitet. I utgangspunktet kan alt gå over, og til dømes kan ein akillesskade gå seg til sjølv om ein spring. Det at skaden gjer vondt, vil gjerne i seg sjølv bidra til at vi tek omsyn og spring mindre. Stressreaksjonar som kan utvikle seg til trøyttheitsbrott, bør ein ikkje springe med.

Ikkje i rute

Kristian Brynestad har sjølv sett seg som mål å springe halvmaraton under 1.30 og 10 km under 40 minutt. 38-åringen vil helst under 40 før han fyller 40, men vedgår at han ikkje er heilt i rute. 

– I Drammen Halvmaraton som går snart, vil eg slite med å klare persen på 1.33. Men eg er påmeldt Valencia Marathon i desember og tenkjer å leggje inn ein halvmaraton som test nokre veker før. Da vonar eg å klare 1.30, medan målet er å klare ei tid mellom 3.15 og 3.30 i Valencia. 

– Kor mykje trenar du? 

– Eg er tobarnsfar og gründer, og eg trenar mindre enn eg skulle ønskt. Kvardagen bit meg i ræva, slik som så mange andre opplever. No ligg eg på ca. 40 km i veka, men i oppkøyringa til Valencia er planen å komma opp i 70 km fordelt på fire-fem økter. Klarer eg å liggje på 60-70 km i veka, så aukar iallfall det sjansen for at eg får ei god oppleving i Valencia, og det er jo det som er det eigentleg målet. 

– Følgjer du programmet frå di eiga bok? 

– Ja, men med innspel frå Sebastian Håkansson som eg diskuterer trening med. Han er sjølv tilbake etter ein hæl-/akillesoperasjon og veit mykje om kva som skal til for å springe fort. På mitt nivå er det imidlertid ikkje så komplisert. Får eg til to intervalløkter og ein lengre tur som eg gradvis aukar lengda på, er grunnmuren på plass. Og så blir det å plusse på med nokre kortare rolege turar i tillegg. 

Som Kristian skriv om i boka si, har han òg tru på styrketrening for å vera betre rusta mot skadar.

Alternativ trening 

– Om det likevel glepp og ein skade oppstår, kva slags alternativ trening vil du seie er best for løparar?

– Det kjem litt an på skaden, men generelt er det betre jo meir spesifikt ein kan trene. For løparar er Alter G-mølle og aquajogg det som liknar mest, men for mosjonistar kan det vera vanskeleg å få tilgang til det. Da vil både ellipse og sykkel kunne vera gode alternativ. Rulleski og romaskin er òg bra. 

– Er det mogleg for løparar å halde på forma gjennom ein lengre periode med alternativ trening? 

– Eg trur ein kan ta vare på VO2maks og kondisen, men ikkje den spesifikke løpsforma. Det kjem an på kor langt skadeavbrekket er, men du får ikkje den same snerten i steget viss du er veldig lenge ute. Med trøttheitsbrott må ein avlaste skikkeleg, men elles bør ein prøve å springe litt for å halde den spesifikke belastninga ved like. I periodar kor ein må springe mindre enn normalt, kan ein òg få tid til å trene på svake sider som ein elles gjerne neglisjerer, så slik sett er det mogleg å komma sterkare tilbake etter skade, avsluttar Kristian Brynestad.